Udostępniony zbiór diapozytywów stanowi fragment zasobów fotograficznych Muzeum Archeologicznego w Gdańsku. Dokumentują one badania archeologiczne prowadzone na terenie powiatów: tczewskiego, kartuskiego i kościerskiego. Prace prowadzone były w latach 1963–2005 przez pracowników Muzeum Archeologicznego w Gdańsku. Zbiór dokumentuje badania wykopaliskowe, pozyskane zabytki, architekturę zespołów staromiejskich „z lotu ptaka” oraz wydarzenia towarzyszące pracom terenowym i muzealnym. Wielu uczestników wykopalisk może odnaleźć siebie na diapozytywach przedstawiających prace terenowe. Na kliszach utrwalone zostały krajobrazy otaczające stanowiska archeologicznych, jak np. grodziska położone na skarpie wiślanej w okolicy Gniewa. Z prezentowanego zbioru przeźroczy korzystać mogą autorzy opracowań naukowych m.in. dotyczących historii badań archeologicznych na Pomorzu, konserwatorzy zajmujący się ochroną dziedzictwa archeologicznego oraz wszyscy zainteresowani najstarsza historią Pomorza. Każdy udostępniony diapozytyw posiada opis metadanych, w zakresie: tematu, numeru inwentarza, numeru systemu archiwizacji zabytków, rodzaju nośnika oraz autora.

Opracowanie wykonano w ramach realizacji zadania „Digitalizacjai udostępnienie online kolekcji 800 diapozytywów ze zbiorów MuzeumArcheologicznego w Gdańsku”. Zadanie dofinansowane jest ze środków MinistraKultury i Dziedzictwa Narodowego – program Kultura Cyfrowa.

Realizowane jest przez pracowników Muzeum Archeologicznego w Gdańsku i osoby zatrudniane zewnątrz do  wykonania zadań w ramach realizowanego projektu.

Zasadniczym celem zadania  jest udostępnienie zbioru diapozytywów w Archeoportalu na stronie internetowej Muzeum Archeologicznego w Gdańsku. Przez wiele lat działalności Muzeum powstał zbiór dokumentacji fotograficznej, składający się z diapozytywów, negatywów i zdjęć.

Zbiór diapozytywów, ze względu na przedstawiany temat, został podzielony na następujące rodzaje:

polowe

badania wykopaliskowe, dokumentacje obiektów i warstw, widoki stanowisk archeologicznych,

zabytek

wizerunki zabytków archeologicznych, widoki zabytków architektury w tym zdjęcia lotnicze stanowisk archeologicznych i architektury,

wydarzenia

wystawy, otwarcia wystaw, uczestnicy badań wykopaliskowych, odkrywcy, reprodukcje publikacji, fotografii.

Zbiór diapozytywów obejmuje ok. 3800 sztuk. Pierwsze diapozytywy zostały wykonane w 1962 roku. W pierwszym etapie, w 2016 roku, zdigitalizowano 455 przeźroczy, w 2017 roku zdigitalizoawano 1300 diapozytywów. Przedmiotem opracowania w 2018 roku jest 800 diapozytywów.

Opracowywane diapozytywy zostały wykonane w latach 1963-1993. Prezentują one wszystkie etapy prac archeologicznych, od prac na wykopie archeologicznym oraz pozyskane zabytki z badań. Dokumentują metodykę prowadzenia badań: jak eksploracja obiektów, wykonywanie dokumentacji rysunkowej /rzuty płaskie i profile/, eksploracje archeologiczne. Na kliszach utrwalone zostały sprawy organizacyjne ekspedycji archeologicznych, jak: wygląd obozu archeologów, uczestników badań wykopaliskowych. Wykonane diapozytywy maja dużą wartość poznawczą. Dotyczy to m.in. widoków zabytków, widoków zabytków odkrywanych i fotografowanych in situ: np. popielnic. Na  diapozytywach utrwalone zostały widoki stanowisk i lokalny krajobraz je otaczający, który przez lata uległ radykalnym zmianom. Treścią sentymentalną są wizerunki archeologów i pracowników Muzeum Archeologicznego w Gdańsku z lat 1962-1979 i oraz odkrywców pojedynczych znalezisk i stanowisk archeologicznych. Są to najczęściej właściciele pól, młodzież szkolna i osoby przez wiele lat współpracujące z muzeum w zakresie zgłaszania odkryć.

Danuta Król

Muzeum Archeologiczne w Gdańsku